W dniach 28-30 kwietnia 2025 r. odbyła się XVIII Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa JĘZYK. RELIGIA. TOŻSAMOŚĆ pod patronatem Prezydenta Gorzowa Wielkopolskiego Pana Jacka Wójcickiego.
Konferencję otworzyła JM Rektor prof. dr hab. Elżbieta Skorupska-Raczyńska, która wyraziła wdzięczność za obecność prelegentom i życzyła dobrych obrad.
Obrady plenarne, którym przewodniczyła prof. AJP dr hab. Agnieszka Niekrewicz, otworzył prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk (Gorzów Wielkopolski) z referatem O nowoczesnego Polaka. Myśl pedagogiczna obozu narodowego (do 1939 roku). Kolejnymi były prof. dr hab. Małgorzata Święcicka, dr Monika Peplińska (Bydgoszcz): Profilowanie pojęcia BÓG w języku dzieci (na tle słownikowym), a ostatnim prof. dr. hab. Tadeusza Wolszy (Bydgoszcz), który wygłosił referat pt. Obraz duchowieństwa katolickiego w stalinowskich więzieniach w latach 1945-1956.
Kolejnym przewodniczyła prof. AJP dr hab. Beata A. Orłowska, a wystąpienia swoje mieli: prof. ThDr. Ján Zozuľak, PhD., Mgr. Viera Zozuľaková, PhD. (Nitra)Fenomén jazyka ako hodnota kultúrnej identity (The phenomenon of language as a value of cultural identity) oraz dr hab. prof. AJP Magdalena Jaworska, dr Joanna Rutkowska (Gorzów Wielkopolski)„Penicylina leczy, wino uzdrawia”. O leczniczych walorach winorośli i wina.
Następnie uczestnicy konferencji obradowali w sekcjach. Sekcji A przewodniczyli prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk i dr Ewa Koprowiak, a referaty swoje wygłosili: dr Bożena Majewicz (Gorzów Wielkopolski)Edukacja z duszą – człowieczeństwo w pracy pedagoga, mgr Magdalena Łątkowska (Szkoła Doktorska AJP)Międzypokoleniowy most porozumienia – współpraca seniorów z Uniwersytetu Trzeciego Wieku i dzieci ukraińskich z przedszkoli wielokulturowych jako droga do nauki komunikacji międzykulturowej, dr Malwina Gros (Gorzów Wielkopolski)Kryzys tożsamości a zdrowie psychiczne młodzieży w XXI wieku – wyzwania edukacyjne i społeczne, mgr Natalia Zarzycka (Szkoła Doktorska AJP) Religia w przedszkolu z perspektywy transmisji wartości, dr Bogna Wach (Gorzów Wielkopolski)Neutralność w kwestiach religijnych w miejscu pracy a manifestowanie przekonań przez pracowników w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dr Anna Lis-Zaldivar (Gorzów Wielkopolski)Komunikacja werbalna z dziećmi i osobami dorosłymi z wadą słuchu, prof. AJP dr Jolanta Gebreselassie (Gorzów Wielkopolski)Diagnoza nieprawidłowej artykulacji – założenia teoretyczne oraz mgr Joanna Betlejewska (Szkoła Doktorska AJP)Medytacja jako niematerialne dziedzictwo kulturowe.
W sekcji B obradom przewodniczyli prof. dr hab. Małgorzata Święcicka i mgr Kamil Wrzesiński, a wystąpienia swoje mieli: dr hab. prof. AJP Włodzimierz Moch (Gorzów Wielkopolski) Współczesna polszczyzna wileńska w świetle powieści Bartosza Połońskiego „Robczik”, dr hab. prof. ANS Anna Mlekodaj (Nowy Targ) Zobaczyć z zewnątrz własny świat – o twórczości Anieli Gut-Stapińskiej z Poronina, dr hab. prof. AJP Piotr Kładoczny (Gorzów Wielkopolski) Konceptualizacja zmysłów w powieści „Pachnidło” Patricka Süskinda, prof. AJP dr Halina Uchto (Gorzów Wielkopolski)Kalendarium życia rodziny Łubieńskich na podstawie pamiętnika „Róży Sybiru”, dr Maciej Dudziak (Gorzów Wielkopolski) Berlin: u(po)rządkowane sfery chaosu. Uwagi na marginesie rekonesansu badawczego, dr hab. prof. AJP Katarzyna Taborska Liryka pozornie pośrednia jako literatura identyfikacyjna, dr hab. prof. AJP Beata A. Orłowska (Gorzów Wielkopolski)Tożsamość migranta – między integracją a zakotwiczeniem społecznym oraz prof. dr hab. Henryk Duda (Lublin)Polszczyzna listu Olgi Kobylańskiej z 1899 r. do rodziców. Do badań nad tożsamością pisarzy na pograniczach.
Podsumowaniem obrad w sekcjach była twórcza i owocna dyskusja.
W drugim dniu obrady konferencji prowadzone były w trzech sekcjach. Sekcji A przewodniczyli prof. AJP dr hab. Katarzyna Taborska i dr Wojciech Kuska, a swoje referaty zaprezentowali: mgr Eliza Batura (Gorzów Wielkopolski)Lektura tożsamościowa we współczesnych wydaniach z opracowaniem dla szkół. Przypadek „Dziadów” cz. III, mgr Magdalena Kubacka (Gorzów Wielkopolski)Wokół prac edytorskich nad „Pałacem ślubów” Zdzisława Morawskiego – zachowanie intencji autorskiej autora nieżyjącego, mgr Klaudia Makasów (Szkoła Doktorska AJP)Tożsamość zawodowa bibliotekarek z Ukrainy w polskim środowisku pracy: doświadczenia, wyzwania i perspektywy integracji w bibliotece publicznej – ujęcie bi(blio)graficzne, dr hab. prof. AJP Marcin Wasilewski (Gorzów Wielkopolski) Pojęcie szkoły filozoficznej w świecie grecko-rzymskim, mgr Joanna Rosińska-Kusz (Szkoła Doktorska AJP)Tożsamość nauczyciela polskiego i ukraińskiego – podobieństwa i różnice. Raport z badań uczniów z Ukrainy, dr Ewa Koprowiak (Gorzów Wielkopolski)Czy historyczne metody uczenia historii to już historia? Analiza metod kształtowania świadomości narodowej na przykładzie elementarzy z czasów Młodej Polski, prof. AJP dr Joanna Lubimow (Gorzów Wielkopolski)Szkoły polonijne a ich rola w edukacji włączającej dzieci i młodzieży polonijnej oraz dr Paweł Popieliński (Warszawa) Stosunki narodowościowe i etniczne na Warmii i Mazurach na tle religijnym w II połowie XX wieku.
W sekcji B przewodniczenie objęli prof. dr hab. Henryk Duda i dr Bogna Wach, a wystąpienia swoje mieli: dr hab. prof. UAM Jolanta Migdał (Poznań) Nazwy słowników w polskiej leksykografii, dr hab. prof. AJP Agnieszka Niekrewicz (Gorzów Wielkopolski), mgr Patryk Małyszko (Szkoła Doktorska AJP) Werbalno-wizualny obraz sporu o feminatywy w memach internetowych, mgr Aleksandra Bedka (Szkoła Doktorska AJP)Najnowsze słownictwo w języku ludzi młodych na podstawie analizy wyników Plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku, dr hab. prof. AJP Renata Nadobnik (Gorzów Wielkopolski) Prestiż języka polskiego od XVI do XVIII wieku w świetle materiałów do nauki polskiego jako języka obcego dla Niemców, dr Renata Janicka-Szyszko (Gorzów Wielkopolski)Językowy kształt nekrologów w prasie branżowej (na materiale prasy łowieckiej 2010-2014) – komunikat z badań, mgr Karalina Kaspiarovich (Lublin)Język polskich inskrypcji nagrobnych na cmentarzach w okolicy Oszmiany oraz dr hab. prof. UAM Katarzyna Czarnecka (Poznań) Polskie napisy na medalikach z katalogu Teofila Rewolińskiego – funkcje, modele, warianty. Rekonesans badawczy.
Obradom w sekcji C przewodniczyli prof. dr hab. Władysława Bryła i prof. AJP dr hab. Marcin Wasilewski, a uczestnicy konferencji mogli wysłuchać referatów: mgr Katarzyna Maciantowicz (Szkoła Doktorska AJP)Co nie dośpisz, nie dodrzymiesz. Językowo-kulturowy obraz snu w polszczyźnie, mgr Kamil Wrzesiński (Szkoła Doktorska AJP)Językowo-kulturowy obraz głupca w polskich przysłowiach, mgr Mirosław Waszak (Szkoła Doktorska AJP)Językowo-kulturowy obraz wiatru w polskiej frazeologii, dr Anna Głodowska (Toruń) Postać wieszczka w „Eutyfronie” Platona, dr Wojciech Kuska (Gorzów Wielkopolski)Szkło we współczesnej frazeologii i paremiologii polskiej, mgr Adrianna Smolarska (Szkoła Doktorska AJP) Niewiele potrzeba, żeby iść do nieba – niebo we frazeologii polskiej oraz mgr Olga Gałka (Szkoła Doktorska AJP) „Kijem w nogi leniwemu, mówią”. Językowo-kulturowy obraz lenia w polszczyźnie.
Obrady popołudniowe także odbywały się w trzech sekcjach. Sekcji A przewodniczyli prof. AJP dr hab. Włodzimierz Moch i dr Renata Janicka-Szyszko, a referaty swoje wygłosili: dr hab. prof. IS PAN Maria Trawińska (Warszawa)Reguła III Zakonu św. Franciszka w ujęciu Bartłomieja z Bydgoszczy, dr hab. prof. UJD Katarzyna Janus (Częstochowa)„Epitome in divae parthenices Mariae historiam” Benedykta Schwalbego (ok. 1460-1521). Prolegomena do lektury, dr hab. prof. UAM Monika Szczot (Poznań)„Quid, quaeso, affirmare, tuo de carmine possum?” Andreas Gryphius (1616-1664) i jego neołacińskie poematy o Herodzie – próba interpretacji, prof. dr hab. Agnieszka Rypel (Bydgoszcz) Od 24 grudnia do 1 listopada. Jak na początku XX wieku obchodzono w Bydgoszczy święta i uroczystości religijne. Na podstawie „Dziennika Bydgoskiego”, mgr Julia Nieścioruk (Gorzów Wielkopolski)Relacje z rodzicami a poziom opanowania języka angielskiego jako obcego w ocenie uczniów publicznych szkół średnich, mgr Magdalena Franosz (Szkoła Doktorska AJP)Rodzina jako dziedzictwo religii chrześcijańskiej w ujęciu aksjologicznym oraz dr Lesław Tobiasz (Katowice)Szwajcarska inicjatywa ludowa jako istotny instrument demokracji bezpośredniej.
W sekcji B obradom przewodniczyli prof. dr hab. Jan Zozulak i prof. AJP dr hab. Magdalena Jaworska, a wystąpienia swoje mieli: prof. dr hab. Elżbieta Skorupska-Raczyńska (Gorzów Wielkopolski) Językowo-kulturowy obraz wdowy w polszczyźnie, dr hab. prof. UKW Danuta Jastrzębska-Golonka (Bydgoszcz)»Ojczyznę, Wolność, racz nam wrócić Panie!« Językowy obraz wiary jako wykładnika tożsamości narodowej polskich jeńców w obozie Kozielskim, dr Marta Hartenberger (Bydgoszcz)Stereotyp Polaka na Słowacji w świetle danych ankietowych. Aktualizacja badań, mgr Lidia Nogal-Faber (Gorzów Wielkopolski) „Intruz” w codziennych relacjach, dr Joanna Kuriańska-Wołoszyn (Gorzów Wielkopolski)Przyprawy z kuchni staropolskiej oraz ich współczesne zastosowanie, prof. AJP dr Dorota Skrocka (Gorzów Wielkopolski)Rzeczywistość grzechu czy neurotyczne poczucie winy? Pedagogiczne i psychologiczne refleksje na temat zła i funkcji regulacyjnej emocji społecznych, a jako ostatnia w tej sekcji dr Joanna Ziemkowska (Gorzów Wielkopolski)Las jako przestrzeń pedagogiczna w opiniach uczniów.
Obradom w sekcji C przewodniczyli prof. dr hab. Tadeusz Lewaszkiewicz i dr Jolanta Gebreselassie, a referaty wygłosili: dr Anna Bielewicz-Dubiec (Gorzów Wielkopolski)Analiza semantyczno-etymologiczna nazw ulic dzielnicy Hamburg-Neustadt Wolnego i Hanzeatyckiego Miasta Hamburg, dr Joanna Dubiec-Stach(Gorzów Wielkopolski) Nazwy pomników w Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej Górze, dr hab. prof. AJP Lechosław Jocz (Gorzów Wielkopolski), mgr Jan Měškank (Szkoła Doktorska AJP)Małe języki w świecie cyfrowym – funkcja czytania na głos dla języka górno- i dolnołużyckiego, dr Krzysztof Kołatka (Bydgoszcz)Krajeńsko-lubelskie paralele leksykalne (na przykładzie słownictwa kulinarnego), prof. AJP dr Arkadiusz Wołoszyn (Gorzów Wielkopolski)Lokalizacja a nazwa Gorzowa Wielkopolskiego w kontekście utożsamiania się mieszkańców oraz dr hab. Anna Paluszak-Bronka (Bydgoszcz)Czego można dowiedzieć się o regionie na podstawie nazw własnych z nim związanych?.
Każdy blok obrad wieńczyła twórcza i owocna interdyscyplinarna dyskusja.
W ostatnim dniu konferencji miały miejsce obrady plenarne pod przewodnictwem prof. AJP dr Małgorzaty Trockiej i prof. AJP dr. Arkadiusza Wołoszyna. Swoje referaty wygłosili: prof. dr hab. Andrzej Sieradzki (Poznań) 'Rok szabatowy’ (שבת הארץ) w Tanachu oraz w czeskich i polskich przekładach biblijnych (od XIV- XVI wieku), prof. dr hab. Tadeusz Lewaszkiewicz (Poznań) Północnokresowe elementy językowe w twórczości Sergiusza Piaseckiego (1899-1964), prof. dr hab. Władysława Bryła (Lublin)Szkic o narracji o wojnie na Ukrainie oraz prof. dr hab. Urszula Ostrowska (Gorzów Wielkopolski) Fenomen wolności w ujęciu aksjologicznym.
Ostatnim punktem była dyskusja, po której JM Rektor prof. dr hab. Elżbieta Skorupska-Raczyńska zakończyła trzydniową konferencję, podsumowując jej przebieg.
To cykliczne spotkanie naukowe cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem ze strony pedagogów, psychologów i socjologów, językoznawców i literaturoznawców, teologów, historyków, badaczy sztuki, dydaktyków, katechetyków i katechetów z różnych polskich ośrodków akademickich.
Celem konferencji jest prezentacja i popularyzacja szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego w aspekcie jego wpływu na poczucie tożsamości etnicznej, religijnej i narodowej oraz podjęcie tematyki otwartości językoznawstwa z różnych perspektyw teoretycznych i metodologicznych, a także dyskusja nad kształtem współczesnej wypowiedzi językowej: poszukiwanie środków, form i rozwiązań sprzyjających wychowaniu patriotycznemu.
